"Έκλεισα
τα παράθυρα και, γυρίζοντας στο δωμάτιο, είδα στον καθρέφτη μια άκρη του
τραπεζιού όπου η λάμπα οινοπνεύματος γειτόνευε με κομμάτια ψωμιού. Σκέφτηκα πως
άλλη μια Κυριακή πέρασε, πως τώρα η μαμά ήταν στον τάφο της, πως θα ξανάρχιζα
τη δουλειά μου και πως τελικά δεν είχε αλλάξει τίποτα."
Αλμπέρ
Καμύ - Ο Ξένος
Τα
συναισθήματα που γεννά ο θάνατος, κάποια στιγμή, τα βιώνουμε όλοι μας. Αν δεν
είναι κάποιος φυσικός θάνατος η αιτία, μπορεί να είναι μιαν απώλεια διαφορετική,
ίσως και καθημερινή. Λόγου χάρη, μπορεί να είναι μια κακή μέρα στη δουλειά, μιαν
άδικη συμπεριφορά στο λεωφορείο, ένας τσακωμός ή ένα χωρισμός. Έτσι, αυτό που χάνουμε, έστω και προσωρινά,
μπορεί να είναι η διάθεση μας, το αίσθημα δικαίου, την εκτίμησή μας για ένα
άλλο πρόσωπο ή το ίδιο το πρόσωπο.
Οφείλουμε
να επισημάνουμε πως, η απώλεια του καθενός και πως την αντιμετωπίζει είναι κάτι
πολύ προσωπικό. Είναι άδικο να τσουβαλιάζουμε όλους τους "θανάτους"
που ζούμε και να βάζουμε στο ζύγι το πότε κλάψαμε περισσότερο και γιατί. Στην
τελική άλλος στο θάνατο γελά και άλλος κλαίει.
Από
την άλλη, για τον καθένα μας έχει υπάρξει η στιγμή, που για κάποιο λόγο, έκλεισε
τα πατζούρια και έμεινε συντροφιά με τη θλίψη του. Και πίσω από τα κλειστά
παράθυρα, μια εικόνα θεατρική, μέσω της οποίας, όλοι μας ασυνείδητα ταυτιζόμαστε
με τον ήρωα του Ξένου. Ένας καθρέφτης που αρνούμαστε πεισματικά να κοιτάξουμε,
φοβούμενοι μήπως φτάσουμε βαθιά μέσα μας και αντικρίσουμε κάτι αποκρουστικό ή
μιαν ενοχή πνικτική, για αυτά που δεν νιώθουμε. Ένα τραπέζι Κυριακάτικο, σύμβολο
οικογενειακής γαλήνης, θλιβερό και αυτό όταν μένει αδειανό. Ψίχουλα μονάχα το στολίζουν ή λίγη ζάχαρη ή λίγος καφές ,
ψήγματα αναμνήσεων. Και μια λάμπα ή ένα κερί με φως τρεμάμενο που ταλαντεύεται
στο παραμικρό αεράκι, όπως ταλαντεύονται οι σκέψεις μας στο παραμικρό
συναίσθημα.
Η
ιστορία του Ξένου δεν έχει να κάνει με το θάνατο και την απώλεια. Όπως ο ίδιος
ο Καμύ εξηγεί, "Είναι η ιστορία ενός
ανθρώπου που δέχεται να πεθαίνει για την αλήθεια". Ένας αντιήρωας που μέχρι την τελευταία του
στιγμή, ζει απαλλαγμένος από τα συναισθηματικά δεσμά του.
Αναζητώντας
την δικής μας καθημερινή αλήθεια, είναι όντως τόσο εύκολο, απλώς να ξυπνήσουμε
την επόμενη μιας απώλειας και να συνεχίσουμε να ζούμε όπως και πριν; Ή μήπως είναι το ιερό καθήκον μας προς τη ζωή
και το συνάνθρωπό μας, να βρίσουμε τη δύναμη να προχωράμε; Ή μήπως, σε μια
καθημερινότητα που δεν άλλαζε, ήμασταν τελικά οι ίδιοι νεκροί; Είχαμε απολέσει δηλαδή
το δικαίωμα να ζούμε, βυθισμένοι στην επανάληψη και την ρουτίνα, άρα η ζωή και
μετά την απώλεια, συνεχίζει όντως, να μην αλλάζει.
Πάντα
θα υπάρχει λοιπόν ένα κίνητρο ή μια συνθήκη, που θα μας ωθεί ή θα μας
αναγκάζει, να σηκωθούμε από το κρεβάτι, να πλυθούμε, να βάλουμε ρούχα καθαρά
και να βγούμε έξω. Ακόμα όμως και αν καταφέρουμε
να απαλλαγούμε από οποιαδήποτε συναισθηματικό βαρίδι, η απώλεια, το σίγουρο
είναι πως, δε ξεχνιέται.
Μπορεί
να την αντιμετωπίζουμε όσο ψυχρά θέλουμε αλλά σα γεγονός δε σβήνεται. Στις πιο
απρόβλεπτες στιγμές, σε κάποια νέα εμπειρία ή σε κάποιο αντικείμενο από το
παρελθόν θα έρχεται στο νου.
Και
αφού θα είναι πάντα εκεί, ίσως θα έπρεπε, είτε από σεβασμό για αυτόν που έφυγε
και για ό,τι ζήσαμε μαζί, είτε από την εμπειρία
και τη σοφία που αποκτήσαμε από αυτά που
χάσαμε, ίσως θα έπρεπε λοιπόν, όσο δύσκολο και αν είναι, να προσπαθήσουμε να
αλλάξουμε εμείς. Ίσως τότε τελικά, κάτι άλλαζε και στη ζωή μας.
